گاهشمار برخی از وقایع مهم زندگی میرزا حسن رشدیه
(تاریخ ها به شمسی است)
- ۱۲۳۰– تولد در شهر تبریز ( ۱۴ تیرماه )
- ؟؟؟؟ – تحصیلات مکتب خانه ای – فرا گرفتن مقدمات صرف و نحو و فقه – ادامه تحصیلات تحت نظر پدر و سایر اساتید از کتب علمی و اخلاقی بزرگان چون جامع عباسی شیخ بهایی، سراج المنیر، انوار سهیلی، معراج السعاده و… – ملبس شدن به لباس روحانیت
- ۱۲۵۱– پیشنمازی مسجدی در اطراف شهر تبریز – آمدن مظفرالدین میرزا ولیعهد به مسجد – انصراف از پیشنمازی مسجد
- ؟؟؟؟ – مصمم شدن برای ادامه تحصیل در نجف
- ؟؟؟؟ – مطالعه روزنامه های حبل المتین ( کلکته )، اختر و ثریا ( استانبول ) – آشنا شدن با اوضاع جهان
- ؟؟؟؟ – خواندن مقاله ای در روزنامه اختر با عنوان “تعداد بی سواد های اروپا در هزاری ده نفر است و حال آنکه عدد با سواد های ایران در هزاری ده نفر است”
- ؟؟؟؟ – منصرف شدن از ادامه تحصیل در نجف – به دنبال آرزوی دیرینه اش، یافتن راه اصلاح اصول تعلیم و تربیت – ایجاد دارالمعلمین
- ۱۲۵۷– آغاز سفر برای تحقیق و تحصیل به کشورهای روسیه، عثمانی، مصر و لبنان با پشتیبانی پدر و حمایت حاج میرزا جواد ( مجتهد تبریز ) و تقبل پرداخت مخارج سفر از جانب میرزا جواد
- ۱۲۵۸– ورود به دارالمعلمین فرانسوی ها در بیروت
- ۱۲۶۰- فارغ التحصیل از دارالمعلمین بیروت – اقامت چند ماهه در استانبول در راه بازگشت و آموزش چندین معلم به اصول جدید ( در دوره تابستان ) برای مدرسه ایرانیان مقیم استانبول
- ۱۲۶۲– تاسیس نخستین مدرسه ایرانی برای مسلمانان قفقازی در ایروان به کمک حاجی آخوند (برادر مادری اش) – تدریس با اصول الفباء صوتی
- ۱۲۶۶– تألیف کتاب های وطن دیلی و آنا دیلی
- ۱۲۶۶– بازدید ناصرالدین شاه از مدرسه ایرانی در ایروان و دعوت از او برای تاسیس مدرسه در تهران – منصرف شدن شاه و جا گذاشتن رشدیه در میانه راه در نخجوان
- ۱۲۶۶– تاسیس اولین مدرسه در اتاق های مسجد امین الوزاره در محله ششگلان تبریز و آموزش کودکان با اسلوب جدید
- ۱۲۶۷– چاپ کتاب امثال لقمان – چاپ سنگی در تبریز
- ۱۲۶۷– بسته شدن اولین مدرسه در تبریز و تکفیر رشدیه – فرار به مشهد و بازگشت به تبریز پس از چندی
- ؟؟؟؟ – تاسیس دومین مدرسه در محله خیابان تبریز – بسته شدن مدرسه و فرار مجدد به مشهد و بازگشت به تبریز پس از چندی
- ؟؟؟؟ – تاسیس سومین مدرسه در محله بازار تبریز – غارت مدرسه و تهدید به قتل رشدیه به تحریک بعضی از عالم نمایان و طلبه های مدرسه صادقیه – فرار مجدد به مشهد و بازگشت به تبریز پس از چندی
- ؟؟؟؟ – تاسیس چهارمین مدرسه در محله چرنداب تبریز – بسته شدن مدرسه و فرار رشدیه
- ؟؟؟؟ – تاسیس پنجمین مدرسه در محله نوبر تبریز – بسته شدن مدرسه و فرار به مشهد
- ؟؟؟؟ – تاسیس ششمین مدرسه در محله بازار تبریز – حمله به مدرسه و مجروح شدن و کشته شدن یکی از شاگردان – تعطیل شدن مدرسه و فرار رشدیه
- ؟؟؟؟ – تاسیس هفتمین مدرسه در مشهد – غارت مدرسه و مجروح شدن رشدیه – فرار از راه روسیه و بازگشت به تبریز
- ۱۲۷۳– تاسیس هشتمین مدرسه در محله لیلی آباد تبریز – دوام مدرسه به مدت سه سال – شلیک تیر به رشدیه، مجروح شدنش و بسته شدن مدرسه
- ۱۲۷۳– برگزاری کلاس اکابر برای بزرگسالان – آموزش خواندن و نوشتن به بزرگسالان با اسلوب جدید طی 90 ساعت
- ۱۲۷۳– چاپ کتاب وطن دیلی در تبریز
- ؟؟؟؟ تاسیس نهمین مدرسه در مسجد شیخ الاسلام تبریز – تهدید حمله به مدرسه – بسته شدن مدرسه و فرار رشدیه از طریق روسیه به مشهد
- ۱۲۷۴– تاسیس مدرسه رشدیه در تبریز و رونق گرفتن آن با حمایت مظفرالدین میرزا ولیعهد
- ۱۲۷۴– انتصاب امین الدوله به پیشکاری آذربایجان – حمایت امین الدوله از رشدیه و مدرسه رشدیه در تبریز
- ۱۲۷۵– شرکت در جشن تاجگذاری امپراتور روسیه در معیت ملا عبدالرحیم طالبوف و حاج محمد باقر رضایوف
- ۱۲۷۵– کشته شدن ناصرالدین شاه
- ۱۲۷۵– به سلطنت رسیدن مظفرالدین شاه
- ۱۲۷۵– انتخاب امین الدوله به صدر اعظمی – احضار رشدیه به تهران – تشکیل انجمن امنای مدرسه رشدیه
- ۱۲۷۶– چاپ کتاب نهایة التعلیم
- ۱۲۷۷– آمدن خانواده رشدیه از تبریز به تهران
- ۱۲۷۷– عزل امین الدوله از صدراعظمی – از دست دادن یکی از حامیان اصلی
- ۱۲۷۷– صدارت میرزا علی اصغر خان اتابک (امین السلطان) – اختلاف رشدیه با انجمن امنای مدرسه
- ۱۲۷۷– انتقال انجمن امنای رشدیه (تحت نظر وزیر علوم) به وزارت علوم و نامگذاری انجمن به نام انجمن معارف
- ۱۲۷۷– تصرف سرمایه تخصیص داده شده به مدرسه رشدیه (از طرف امین الدوله) توسط انجمن معارف به دستور امین السلطان
- ؟؟؟؟ – مقروض شدن و ورشکستگی مدرسه رشدیه – حمایت شیخ هادی نجم آبادی از مدرسه رشدیه با پرداخت قروض رشدیه – تداوم فعالیت مدرسه رشدیه
- ؟؟؟؟ – تحصن رشدیه در منزل شیخ هادی نجم آبادی و خنثی کردن توطئه صدراعظم وقت (امین السلطان) علیه رشدیه
- ۱۲۷۹– چاپ کتاب بدایة التعلیم – جلد اول طبع سوم
- ۱۲۸۰– سفر رشدیه به حج برای در امان ماندن از دشمنی های امین السلطان با حمایت شیخ هادی نجم آبادی
- ؟؟؟؟ – نوشتن شب نامه توسط رشدیه – افشاگری سوء نیات امین السلطان
- ؟؟؟؟ – حمله به مدرسه رشدیه توسط فراشان دولتی به دستور امین السلطان – بسته شدن مدرسه – فرار رشدیه به قم
- ۱۲۸۱– چاپ کتاب کفایة التعلیم و نهایة التعلیم
- ۱۲۸۱– وفات شیخ هادی نجم آبادی مهمترین حامی رشدیه
- ۱۲۸۲– چاپ کتاب هدایة التعلیم
- ۱۲۸۲– تاسیس اولین مدرسه دخترانه با نام “پرورش” توسط طوبی رشدیه همسر برادر رشدیه در حیات منزلش – حمله متعصبین به مدرسه و تعطیل شدن آن پس از چهار روز
- ۱۲۸۲– عزل امین السلطان از صدارت – انتصاب عبدالمجید میرزا عین الدوله به صدر اعظمی
- ۱۲۸۳ چاپ کتاب تبصرةالصبیان، در حساب ذهنی – کتاب حساب
- ۱۲۸۳– وفات امین الدوله از حامیان اصلی رشدیه
- ۱۲۸۳– انتقال مدرسه رشدیه به پارک امین الدوله – واگذاری مدرسه رشدیه به معین الملک پسر امین الدوله
- ۱۲۸۴– تاسیس مدرسه جدید رشدیه به نام “مکتب رشدیه”
- ۱۲۸۴– تأسیس مدرسه دخترانه خانم رمزی همسر برادر همسر رشدیه (علویه خانم) در حیاط منزلش – تعطیل شدن آن در اندک زمانی پس از تاسیس
- ۱۲۸۴– چاپ کتاب نظامنامه مدرسه مبارکه رشدیه
- ۱۲۸۵– انتشار شب نامه مبنی بر شرح مظالم عین الدوله و عمال زیر دست او
- ۱۲۸۵– انتشار مجله مصور مکتب
- ۱۲۸۵– تبعید میرزا حسن رشدیه، مجدالاسلام کرمانی و میرزا آقای اصفهانی به کلات توسط عین الدوله صدر اعظم
- ۱۲۸۵– عزل عین الدوله از صدارت – انتصاب میرزا نصرالله خان مشیرالدوله به صدر اعظمی
- ۱۲۸۵– به امضاء رسیدن قانون اساسی مشروطه توسط مظفرالدین شاه
- ۱۲۸۵– تاسیس مجلس شورای ملی
- ۱۲۸۵-صدور فرمان مشروطیت – آزاد شدن میرزا حسن رشدیه، مجدالاسلام کرمانی و میرزا آقا خان از تبعید کلات
- ۱۲۸۵– درگذشت مظفرالدین شاه – به سلطنت رسیدن محمد علی شاه
- ۱۲۸۵– تاسیس مدارس رشدیه در رشت و بندرانزلی به کمک آزادیخواهان و معارف دوستان گیلان – دستگیری و زندانی شدن رشدیه به جُرم همراهی با مشروطه خواهان
- ۱۲۸۵– آزادی از زندان رشت – واگذاری مدارس به فرهنگیان گیلان – بازگشت به تهران
- ۱۲۸۶– تاسیس مدرسه حیات جاوید در تهران به مدیریت میرزا حسن رشدیه و با حمایت مخبر السلطنه وزیر علوم
- ۱۲۸۶– تاسیس مدرسه دخترانه عفاف توسط علویه خانم همسر میرزا حسن رشدیه در اندرونی مدرسه حیات جاوید و تعطیل شدن انجمن نسوان
- ۱۲۸۶– تاسیس مدرسه دخترانه ناموس توسط طوبی آزموده به کمک میرزا حسن رشدیه در خیابان شاهپور تهران (خانواده آزموده از دوستان نزدیک خانواده رشدیه بودند)
- ۱۲۸۶– تاسیس مدرسه تربیت توسط طوبی رشدیه (همسر برادر میرزا حسن رشدیه) با حمایت میرزا حسن رشدیه در دروازه قزوین
- ۱۲۸۶– انتشار روزنامه طهران به مدیریت و صاحب امتیازی میرزا حسن رشدیه
- ۱۲۸۶– به توپ بسته شدن مجلس و دستگیری سران جنبش مشروطه
- ۱۲۸۶– وفات مدیره مدرسه عفاف، علویه خانم همسر میرزا حسن رشدیه در 32 سالگی به بیماری سل – انتقال مدرسه عفاف به مدرسه ناموس به مدیریت طوبی آزموده
- ۱۲۸۷– چاپ کتاب صد درس
- ۱۲۸۸– چاپ کتاب بدایة التعلیم (جلد سوم) و کتاب المشتقات
- ۱۲۹۰– چاپ کتاب الشرعیات و صرف فارسی
- ۱۲۹۰– استخدام در وزارت معارف به سمت بازرس مدارس (مفتش)
- ۱۲۹۳– انتصاب به سمت امانت اوقاف و ریاست معارف قزوین
- ۱۲۹۵– چاپ کتاب اصول عقاید یا اتحاد حقوق بشر
- ۱۲۹۷– انتصاب به سمت ریاست معارف گیلان
- ۱۲۹۸– عزل از ریاست معارف گیلان
- ۱۲۹۸-انتصاب به سمت مدیریت مدرسه در رشت
- ۱۲۹۸– عزل از مدیریت مدرسه در رشت
- ۱۲۹۹– انتصاب به سمت معلم مدرسه متوسطه در رشت
- ۱۲۹۹– بیکاری در وزارت معارف
- ۱۳۰۲– بازنشستگی و تقاضای درخواست تاسیس دبستان در رشت
- ۱۳۰۲– رد شدن تقاضای انتقال به خراسان – مهاجرت به تهران
- ۱۳۰۵– مهاجرت به قم و تأسیس اولین دبستان در قم با حمایت آیت الله عبدالکریم حائری
- ۱۳۰۸– درخواست تاسیس مدرسه در اردبیل (به درخواست اهالی آن شهر)
- ۱۳۱۵– تاسیس مدرسه شش کلاسه در شهر قم
- ۱۳۲۳– وفات در ۱۸ آذر ۱۳۲۳ در قم
در صورت دسترسی به منابع و مستندات جدید این اطلاعات تکمیل و بروز رسانی خواهد شد.